در زندگی امری جدی است که منشاء اثر باشد، جدی بودن چیزی است که انسان را به تصمیم می رساند؛ در نتیجه علم کلام، فلسفه و عرفان هنگامی کاربردی می شود که انسان را به تصمیم رساند.
علم کلام در فرآیند نگرش سازی مخاطب را از فهم یک مطلب به یک باور برای تغییر در تصمیم و رفتار می رساند و اگر کلام به این بخش مهم وارد نشود کارآمدی خود را از دست می دهد.
سرفصلهای زیر برای دست یابی به علم کلام پیشنهاد میشود:
تبیین هویت کلام وتمایز و ترابط آن با دیگر دانشهای مشابه
اصول موضوعه و پیشفرضهای مشترک بین العقول
روش تحقیق و کشف واقعیت براساس آیات و روایات
قسمت دوم: عقل از نظر آیات و روایات
قسمت سوم: روش فهم متن از نظر آیات و روایات
فلسفه علم و معرفتشناسی براساس آیات و روایات (از جمله بحث فهم و تغییرات آن و ترابط فهمها، اجتهاد و معرفت دینی)
ایمان و موجهسازی باورها براساس آیات و روایات
تعیین نقطه شروع مباحث معرفتی براساس آیات و روایات (از زندگی شروع شود یا از انسان یا از خدا یا از هستی؟)
زندگیشناسی براساس آیات و روایات
انسانشناسی اول براساس آیات و روایات (از جمله بحث خلقت انسان، فطرت و شخصیت)
هستیشناسی کلان براساس آیات و روایات (وجودشناسی، خداشناسی، خلقتشناسی، ماوراءشناسی، معادلات کلان خلقت مانند حسن و قبح، عدل، لطف و...)
قسمت دوم: هستیشناسی مصداقی براساس آیات و روایات (کیهانشناسی، طبیعتشناسی، مادهشناسی، زمینشناسی، و علم و دین بهطور کلی)
انسانشناسی و زندگیشناسیِ دوم براساس آیات و روایات (از جمله بحث عالم ذر و مرگ، جبرواختیار، هویت کمال)
جامعهشناسی براساس آیات و روایات
قسمت دوم: خانواده براساس آیات و روایات
آیندهشناسی براساس آیات و روایات (از جمله بحث معاد من اوله الی آخره)
فلسفه حقوق براساس آیات و روایات (از جمله بحث فلسفه احکام)
فلسفه اخلاق براساس آیات و روایات
فلسفه سیاست براساس آیات و روایات (از جمله بحث وحی و نبوت و خلافت، معجزه)
فرهنگشناسی براساس آیات و روایات
تاریخشناسی براساس آیات و روایات
: تمدنشناسی براساس آیات و روایات (از جمله بحث مهدویت و رجعت)
الگوی توسعه براساس آیات و روایات
دینشناسی عام براساس آیات و روایات (بحث فلسفه دین و مسائل کلام جدید از منظر منابع)
قسمت دوم: دینشناسی بینالادیانی (ادیان دیگر از منظر آیات و روایات)
قسمت سوم: اسلامشناسی براساس آیات و روایات
منبعشناسی دین براساس آیات و روایات (قرآنشناسی براساس آیات و روایات،حدیثشناسی براساس آیات و روایات)
نتیجهگیری: بحث دین و دنیا (زندگیشناسیِ سوم، برنامه زندگی و راه لقاءالله)
· کارکرد علم کلام |
ادیان کمال و وجود برتری را معرفی (گرچه نا متعین باشد) و هدف انسان در زندگی را تعیین و مسیر حرکت و چگونگی حرکت برای رسیدن به هدف را بیان می کنند؛ با استفاده از ادله موجود در علم کلام متوجه می شویم که عقل اهداف ادیان را درک کرده و جهت گیری آنان را تشخیص داده، اما معادلات لازم برای حرکت را تشخیص نمی دهد. وی توصیف برقرار کردن ارتباط با معبود را مبدل تفکر به دین برشمرد و با بیان این که کار علم کلام رساندن به این چگونگی است، و این علم باید راه مستقیم و کوتاه ترین را نشان دهد، تصریح کرد: گزاره های دین اسلام ارتباط بهینه انسان با شبکه هستی است به طوری که هدف زندگی( حس کردن خدای تبارک و تعالی) در تمام زندگی انسان مستمرا برقرار است.
|
ارتباط علم کلام اسلامی با تمدن سازی اسلامی: علم کلام را شما در سیستم سازی و دولت اسلامی و به تبع آن تمدن اسلامی کجای اینها می بینید و وظیفه ی آن را چی میبیند؟ |
پایه های تئوریک سیستم ها در کلام تعریف میشه ورودی های سیستم و خروجی هایی که می خواهیم بگیریم قسمتی از آنها در کلام تعریف می شود مضاف بر این که خود کلام یک سیستم فکری است شما انسان را به صورت یک سیستم ببینید، زندگی را به صورت یک سیستم ببینید، این کجا باید تعریف بشه. زندگی و انسان براساس نگرش اسلام توی کلام باید تعریف بشه.
|
(سوال) :روش کار در علم کلام اسلامی: مثلا ما میخواهیم وارد علم کلام بشویم اما با بحث های دولت اسلامی و سیستم سازی هم آشنا شدیم و گیر کردیم که چه کار کنیم و چه مسیری را طی کنیم |
در حقیقت به واسطه ی کلام باید مبانی فکری تمدن اسلامی و دولت اسلامی تعریف بشود سپس از آن مبانی دفاع و تبیین بشود و زمینه ی اجرایی آن توضیح داده شود که چطور می شود این تفکر در جامعه جاری شود نوشتن محتوای سیستم فقیه اسلام شناسی علاوه بر نظریه پردازی باید طریق اجرای نظریات را نیز بدهد یعنی علاوه بر نظریه پردازی باید یک استراتژیست باشد و این است که می شود علم کاربردی و نافع. استراتژی همان راهبرد میشود. راهکار را متخصص اجرایی میشناسه.
|
اهداف تکمیلی درواحد آموزشیِ «دینشناسی و کلام جدید»:
1. بتواند هویّت دین، اهداف دین، قلمرو دین، کارکرد دین را بهگونهای توصیف کند (هم شفاهی و هم کتبی) که مخاطب با تصورِ آن، تصدیق به ضرورت دینداری و مراجعه به دین در جوانب مختلف زندگی بنماید.
2. بتواند علت تکثّر ادیان را تبیین کند و شاخصهای یک دین صحیح و حق را طوری عرضه کند که مخاطب بتواند برای تشخیص درستی و نادرستی نمونة مورد نظرش بهکار ببرد.
3. بتواند با ذکر شواهد و مثالها، سبک گفتاری و خصوصیات زبانی دین را در یک بررسی تطبیقی با سبکهای گفتاریِ دیگر مقایسه کند و دستورالعمل اجرایی برای فهم اولیة گزارههای دین و شرائط لازم برای فهم تحلیلی آنها را ارائه دهد.
4. بتواند جدولی تطبیقی از نگرش، قانون، فرهنگ و کارکرد ادیان و مذاهبِ جریانساز در تاریخ بشر تهیه کند و در یک جلسه عمومی در سطح طلاب و دانشجویان، نقاط ضعف و قوت هر کدام را ارائه نماید و با استناد به نظر متخصصین، نگرشها، قوانین و فرهنگهای رقیب اسلام و تشیع در زمان حال و آینده را عرضه نماید.
5. بتواند پاسخ شبهات دارای فراوانی در سطح دانشجویی، اطاقهای گفتگو و وبلاگها را بهگونهای بیان کند که مخاطب نَه فقط ساکت بلکه قانع شود و تصحیح نگرشی برای او صورت پذیرد.
6. بتواند راجع به مطالبی که در مباحث دینشناسی عرضه میکند، منابع اطلاعاتی (اعم از چاپی، شفاهی[1]، الکترونیکی[2] و شخصیتهای علمی[3]) معرفی کند و اعتبارسنجی نماید.
حداقلی قطعی:
بتواند دین را بهگونهای معرفی کند که مخاطب علاقمند به بررسی آن شود.
1. بتواند دین بهمعنی عام و دین اسلام به معنی خاص و تشیع به معنی اخص را با ارائه شواهد و مستندات[4] بهگونهای معرفی کند که مخاطب در فضای رقابت اندیشهها و برنامهها، علاقه به دیندار شدن،[5] مسلمان شدن[6]، شیعه شدن[7] را ابراز کند و برنامه قدمبهقدم برای عملیاتی کردن این علاقه را در دست داشته باشد.
2. بتواند دستگاه فکری دین و نگرش دین نسبت به هستی و اجزاء آن را با استدلال عقلی[8] و با اثبات عقلانیتِ مستندات نقلی[9] طوری معرفی کند که مخاطب بتواند کل هستی و موقعیت خود در آن و اهمیت این موقعیتسنجی را احساس کند.[10]
[1] مانند کنفرانسها و سمینارها و دورههای آموزشی و محافل علمی
[2] اعم از سایتها، اطاقهای گفتگو و وبلاگها
[3] با نشانی و راه دستیابی به آنها
[4] پس باید توانایی استفاده کاربردی از منابع دین و استناد به آیات و روایات و تاریخ را داشته باشد.
[5] واحد آموزشی «دینشناسی»
[6] کلام بینالادیان
[7] کلام بینالمذاهب
[8] واحد آموزشی «فلسفه»
[9] واحد آموزشی «کلام»
[10] یعنی علاوه بر تصور، بفهمد و علاوه بر فهم اولیه، عقلانیت و انسجام آن را درک کند و به سطح فهم کاربردی برساند که باعث تحریک انگیزهها و احساسهای فرد برای بروز عکسالعمل میشود.
برچسب : نویسنده : 5noghte-sarkhat7 بازدید : 279